یکی از مولفه هایی که می تواند در هر اقتصادی بر سرمایه گذاری تاثیر بگذارد، اطلاعات است.
این اطلاعات هستند که می توانند یکی از مبناهای اصلی تصمیم گیری هر سرمایه گذار برای انجام سرمایه گذاری باشند، اما جنس و نحوه انتقال این اطلاعات به سرمایه گذاران هم در روند تصمیم گیری ها می تواند موثر باشد.
در حالی که در کشور ما هم طبق روال سایر کشورها، سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی به اطلاعات و تحلیل های رسانه ها اتکا و استناد می کنند، اما این موضوع را مدنظر دارند که رسانه ها هم می توانند عامل بازدارنده و هم عامل تقویت کننده کاهش ریسک سرمایه گذاری باشند.
هر چند برخی فعالان اقتصادی معتقدند که در کشورمان رسانه ها به موضوعات ریز اقتصادی توجه چندانی ندارند و این عدم توجه تا حدودی رسانه ها را از رسالت خود در موضوعات اقتصادی و صادرات و سرمایه گذاری دور می کند. اما نگاه برخی دیگر از سرمایه گذاران بدبینانه تر است و اعتقاد دارند امروز شرایط کشور اصلا برای سرمایه گذاری مناسب نیست و در نتیجه تحلیل رسانه ها هر چقدر هم منطقی باشد، در عمل یک سرمایه گذار را به نتیجه نمی رساند.
«فرصت امروز» در این گزارش تاثیر رسانه ها در سرمایه گذاری و تصمیمات سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی را بررسی کرده است.
محمود تولایی:
رسانه ها بازدارنده و تقویت کننده سرمایه گذاری هستند
محمود تولایی، رئیس اتاق بازرگانی کاشان و مدیرعامل شرکت پویا راد معتقد است رسانه ها هم می توانند عامل بازدارنده و هم عامل تقویت کننده کاهش ریسک سرمایه گذاری باشند.
نقش رسانه ها و اطلاعات را در تصمیمات سرمایه گذاران چگونه ارزیابی می کنید و سرمایه گذاران تا چه اندازه در تصمیم گیری های خود به تحلیل های اقتصادی رسانه ها استناد می کنند؟
بعضا رسانه ها برخی مسائل اقتصادی را به گونه ای پیگیری یا به نحوی فضاسازی می کنند که سرمایه گذاران احساس می کنند در مجموع شرایط، برای سرمایه گذاری مناسب نیست. این در حالی است که اگر در جایی تنش سیاسی وجود داشته باشد، به تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری لطمه می زند.
در حال حاضر برخی رسانه ها مسائل فساد و ارتشا و مشکلات موجود را مطرح می کنند اما به جای اینکه بگویند فلان شرکت چنین اقدامی را انجام داده است، اینها را به طور عام اعلام می کنند و این گونه اعلام کردن و هیچ نتیجه ای نگرفتن، غیر از اینکه فضا را تبدیل به فضای غبارآلود و اتهام کند، سود دیگری ندارد.
طبیعی است هیچ کس دوست ندارد در فضای غبارآلود حرکت کند و هر جا که گرد و غبار و عدم شفافیت باشد سرعت سرمایه گذاری کم می شود و اگر این عدم شفافیت یک مقدار بیشتر شود، سرمایه گذاری می ایستد. بنابراین رسانه ها در ایران در شفاف کردن یا غبارآلود کردن فضای سرمایه گذاری نقش دارند و هر آنچه شرایط را غبار آلود کند حتما به سمت توقف سرمایه گذاری خواهیم رفت و هر چه شفاف سازی شود، فضا بهتر خواهد شد.
معمولا در کشور ما سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی تا چه اندازه به اطلاعات و تحلیل های مندرج در رسانه ها اتکا می کنند؟
زمانی که فردی می خواهد اقدام به سرمایه گذاری کند، فضای عمومی یکی از اولویت های اصلی است و اگر فضای عمومی، فضای نامساعدی باشد اتفاق خاصی رخ نمی دهد. ما پس از پایان جنگ، پول و زیرساخت ها و امکانات نداشتیم ولی شتاب سرمایه گذاری در یک دوره ای چنان شد که گویی تمام کشور می خواست حرکت کند و همه می خواستند به سمتی بروند که شرایط را تغییر دهند.
ما گاهی اوقات به گونه ای عمل می کنیم که گویی سرمایه گذاری خوب نیست اما باید همه ما یقین داشته باشیم که سرمایه گذاری به نفع کشور است. این در حالی است که جملاتی مانند سرمایه گذار جاسوس است، سرمایه گذار فساد می آورد و سرمایه گذار رانت ایجاد می کند، که بعضا در برخی رسانه ها مطرح می شود، بازدارندگی می آورد.
بنابراین به نظر شما رسانه ها هم می توانند عاملی برای کاهش ریسک سرمایه گذاری و ثبات اقتصادی باشند و هم می توانند نقش معکوسی داشته باشند؟
بله، همین طور است. رسانه هم می تواند عامل بازدارنده و هم عامل تقویت کننده باشد. در واقع رسانه ها هستند که بسیاری از امور و کارها را پیش می برند. رسانه ها به همان نسبت که در مسائل سیاسی تاثیرگذار هستند، در مسائل اقتصادی هم تاثیر دارند.