براساس اعلام اتاق مشترک ایران و عراق، مجمع عمومی عادی بطور فوق العاده این اتاق با دستور انتخابات هیات مدیره و بازرسان جدید برگزار می شود. از علاقمندان درخواست می شود برای برخورداری از حق کاندیداتوری و اعطای رای حداکثر تا 1400.09.09 نسبت به ثبت درخواست عضویت یا تمدید عضویت اقدام فرمایند.
اتاق بازرگانی کاشان در برگزاری سیزدهمین دوره نمایشگاه فرش ماشینی و صنایع وابسته آن، نقش کلیدی بازی کرد. محمود تولایی، رئیس این اتاق بازرگانی با همکاری سازمان توسعه تجارت، جمعی از تشکلها و تولیدکنندگان؛ توانست قاعدهای روشن برای حضور سالانه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنعت فرش ماشینی؛ طراحی کند.
رئیس اتاق بازرگانی کاشان؛ در آخرین روز سیزدهمین نمایشگاه بینالمللی فرش ماشینی در خصوص نحوه امتیازدهی و رتبهبندی و رویکرد تازه اتاق بازرگانی کاشان به حضور تولیدکنندگان و صادرکنندگان در نمایشگاه امسال؛ چنین توضیح داد: «از دو سال گذشته وزرای مختلف، طی دستوراتی صریح، اجرا نمایشگاه فرش ماشینی و صنایع وابسته و سیاست گذاری آن را به عهده اتاق بازرگانی کاشان به نمایندگی از تشکل های فرش ماشینی گذاشتند. ما هم با همکاری سازمان توسعه تجارت تلاش کردیم کار را در کمال صداقت و شفافیت و در جهت تقویت رقابت سالم پیش ببریم. از این رو با تاسیس شورای سیاستگذاری، از تمام تشکلها دعوت کردیم و در جلسات متعدد فعالان در همه موضوعات، اظهارنظر کردند و مجموعاً با رسیدن به یک جمعبندی به شکل متفقالقول با اعمال نظرات جمعی تمام تشکلها، تولیدکنندگان و مجری نمایشگاه؛ توانستیم قاعدهای را که مورد قبول همه حاضران بود را براساس فرمول و شاخصهای معینی؛ تدوین کنیم. در نتیجه غرفهداران این دوره از نمایشگاه با رضایت خود و براساس امتیازاتی که از مجموع شاخصهای میزان صادرات در سه سال گذشته، تعداد پرسنل بیمه شده، تعداد حضور در نمایشگاههای مختلف داخلی و خارجی و ... از آن خود کرده بودند؛ در این رویداد حضور به هم رساندند.»
رئیس اتاق بازرگانی کاشان همچنین نسبت به اصلاح روند و فرآیندهای اجرای نمایشگاه و شنیدن نواقص آن، پذیرا بود و گفت: «این روند و استاندارد هم قطعاً جای بهبود دارد. همچنین نمایشگاه در بعد بینالملل باید به تعالی برسد و پسیار راه برای پیشرفت دارد. ما باید بپذیریم که خارجیها در نمایشگاههای ما حضور داشته باشند و ضمن بازدید، صاحب غرفه باشند. باید این ظرفیتهایی ایجاد شود که تولیدکنندگان ماشین آلات، قطعات و صنایع مختلف و تمام ذینفعان صنعت فرش بتوانند این نمایشگاه متعلق به خود بدانند و در آن حضور پیدا کنند.»
این مقام ارشد اتاق کاشان در ارتباط با حضور کمرنگ دیگر صنایع وابسته به فرش، افزود: «امسال تعداد تولیدکنندگان موکت و انواع کفپوشهای غیر نساجی، در نمایشگاه محدود بود. اما امیدواریم سال آینده بتوانیم زنجیرههای دیگر تولید فرش و صنایع وابسته را هم به نمایشگاه اضافه کنیم. این نمایشگاه باید به حد عالی برسد و در جایگاه اصلی خود را پیدا کند تا بتوانیم در مجامع بینالمللی حضور داشته باشیم.»
ایران ظرفیتهای تولید انبوه را دارد
برخی صادرات از ایران به کشورهایی که خود در صنعت نساجی زبانزد هستند را، زیره به کرمان بردن میدانند. اما رئیس اتاق کاشان تشریح کرد که: «علت صادرات فرش ماشینی ایران به کشورهایی چون ازبکستان که خود در صنعت نساجی سرآمد هستند، این است که فرش ماشینی ایرانی به عنوان فرش بسیار ظریف با شانههای بالا شناخته میشود که کشورهای دیگر قادر به تولید آن نیستند. همچنین آنها توان و ظرفیتهای تولیدی ایران را نیز ندارند. ممکن است ازبکستان در تولید نخ پنبه، بهتر عمل کند اما این به معنای توان تولید فرش ماشینی رقابتپذیر، با فرش ماشینی با کیفیت ایرانی نیست.»
او در ادامه اضافه کرد: «هدف از دعوت سفرا و روسای اتاقهای بازرگانی مشترک با کشورهای دیگر به این نمایشگاه این بود که ظرفیتها و توانمندیهای ما دیده شود. هر کدام از این مدعوین به سایر کشورهای دنیا تردد دارند و پس از بازدید از این نمایشگاه قطعاً از تواناییها و دستاوردهای ما در مجامع بینالمللی سخن خواهند گفت. ما تلاش کردیم در سال اول حضور اتاق بازرگانی کاشان در مدیریت نمایشگاه با دعوت این افراد در حد بازدهی و توان از موقعیت پیش آمده به نفع صادرات؛ بهرهبرداری کنیم.»
تولایی در آخر اقداماتی که برای پیگیری و رفع مشکلات تولیدکنندگان و صادرکنندگان از طریق اتاق کاشان انجام شده را؛ چنین تشریح کرد: « ما متاثر از تحریم مشکلات و چالشهایی در مبادلات خارجی داریم. از این رو اتاق کاشان برای رفع تعهدات ارزی، زمان گرفته و تغییراتی را در نسبتها و میزانها، ایجاد کرده است. به علاوه، توانستیم در فرآیندهای گمرکی تغییراتی ایجاد کنیم به نحوی که نرخ پایه گمرکی، صادراتی و تعرفهها، تغییر کند.»
رحمت الله فیروزیپور، نماینده مردم نطنز در مجلس یازدهم در گفتگو با اتاق کاشان در خصوص پیگیری مشکلات تولید کنندگان و صادرکنندگان فرش در مجلس شورای اسلامی؛ گفت: « رویکرد مجلس به صنایع مرتبط با تولید داخلی، نگاهی حمایتی است. فلذا پیگیری مشکلات فعالان در صورتی که در مجلس طرح کرده باشند، انجام خواهد شد.»
نماینده مردم نطنز ضمن اعلام آمادگی مجلس برای حمایت از تولید؛ افزود: « مجلس در حوزه قانونگذاری برای مواد اولیه و همچنین حوزه ارزی، آمادگی کامل خود را برای حمایت و وضع قوانین و رگولاتوری هر چه موثرتر؛ اعلام می کند.»
او همچنین بخشی از مشکلات بازیگران صنایع تولیدی را صنفی دانست و بخش دیگر آن را به دولت واگذار کرد و چنین تشریح کرد: «برای بخشی از مشکلاتی که تولیدکنندگان با آن دست و پنجه نرم میکنند، دولت باید تصمیمگیری کند و لایحههای لازم برای رفع آنها را به مجلس ارائه کند. همچنین در ارتباط با مشکلات صنفی از اتاقهای بازرگانی انتظار میرود که ورود کرده و برای مجلس طرح موضوع کنند تا توجه لازم از سوی نمایندگان صورت بگیرد.»
این مقام مسئول همچنین درباره چالش تعهدهای ارزی که گریبان غالب صادرکنندگان را گرفته است، گفت:
« کشور در سالهای اخیر به دلیل تحریمهای متعدد گرفتار تنگناهای ارزی بوده و با محدودیتهای زیادی رو به رو شده است. اما امید است که امروز در دولت سیزدهم کشور به سمت و سویی برود که شرایط تسهیل بشود و مسئولان دولتی و مجلس بتوانند در این حوزهها، دستگیر تولید کنندگان باشند. البته این فرآیند زمانبر خواهد بود اما مجلس و دولت بر اساس رهنمودهای مقام معظم رهبری مبنی بر تقویت صادرات و اتکا به تولید داخل، تلاش دارند محدودیتهای حاکم بر فضای صادرات و ارز کشور را مرتفع سازند.»
سیزدهمین دوره نمایشگاه بینالمللی کفپوشها، موکتها، فرشهای ماشینی و صنایع وابسته به پایان رسید. در این نمایشگاه، که زیر نظر اتاق بازرگانی کاشان برگزار شد، تولیدکنندگان بسیاری حاضر بودند. استانها و شهرهای مختلف کشور در این نمایشگاه نماینده داشتند. یکی از این شرکتها به نام فرش رجال کرمانشاه بهعنوان نماینده این استان در این رویداد حاضر بود. به همین مناسبت با جواد خسروی کاکاوند، مدیرعامل این شرکت، درباره وضعیت کلی صنعت فرش، شرایط این شرکت در استان کرمانشاه و همچنین نحوه برگزاری نمایشگاه گفتگوی کوتاهی داشتیم.
خسروی کاکاوند نمایشگاه بینالمللی فرش ماشینی را فرصت مغتنمی برای معرفی بهتر و بیشتر صنعت فرش ماشینی به جهان و مشتریان داخلی میداند: «نمایشگاه بینالمللی فضایی فراهم کرد که از تمام نقاط ایران و حتی سایر کشورها تولیدکنندگان حضور پیدا کنند. هرچند کرونا باعث شد کمی این نمایشگاه کمرنگ شود اما باز هم استقبال مردم خوب بود. برگزاری این نمایشگاه باعث شناخته شدن محصولات ایرانی در جهان میشود و همچنین زمینهای فراهم میکند تا مشتریها بهراحتی به نمایشگاه بیایند و محصولات را ببینند.»
بازار رو به رشد صادرات فرش ماشینی
او از وضعیت شرکت خود در بازار و همچنین در بخش صادرات رضایت داشته و شرایط را مناسب میداند: «روزی که ما در کرمانشاه کارخانه تولید فرش ماشینی احداث کردیم همه میگفتند موفق نخواهید شد اما بلاخره با وجود تمام سختیها در بازار باقی ماندیم و تبدیل به یک برند در صنعت فرش ماشینی دنیا شدیم. ما در ماه حدود 1500 تخته از فرشهای تولیدی خود را به خارج از کشور صادر میکنیم. حتی با وجود کرونا هم وضعیت صادرات خوبی داشته و داریم چون سعی کردهایم اجناس با کیفیت بالا به مشتری تحویل دهیم. در حال حاضر، محصولات شرکت ما به کشورهای مختلفی مثل کانادا، دانمارک، ایتالیا و انگلیس صادر میکنیم. بهتازگی هم بیست هزار متر فرش به لیبی صادر کردهایم که با استقبالی حتی فراتر از انتظار خودمان روبهرو شده است. در بازار جهانی طرحهای سنتی ایران، مثل نقشههای اصفهان و نائین، و همچنین فرشهای لاکی ایرانی مورد استقبال گسترده قرار میگیرد.»
خسروی کاکاوند وضعیت کلی و اهداف پیش روی شرکتش را چنین توصیف میکند: «ما از بهروزترین تکنولوژیها و دستگاهها استفاده میکنیم. به همین خاطر، بسیاری از نیروهای کار کرمانشاهی در این صنعت، که پیش از این برای کار به کاشان میرفتند. با تاسیس این کارخانه و استقرار دستگاههای روز دنیا، به شهر و خانه خود برگشتهاند. این مساله از یک طرف باعث شد آنها در کنار خانواده خود باشند و از طرف دیگر ما هم نیروی کار باتجربه و آماده داشتیم و دیگر نیاز به آموزش نیرو نداشتیم. ما در حال تبدیل شدن به یک برند جهانی هستیم. همچنین، در نظر داریم که غرب کشور را مثل شهر کاشان، که قطب صنعت فرش کشور است، به قطب جدیدِ این صنعت تبدیل کنیم.»
نوسانات قیمتی تیغی زیر گلوی تولید
با وجود تمام ویژگیهای مثبت، این تولیدکننده معتقد است که مساله افزایش هزینههای تولید و مشکلات ارزی در زمینه صادرات از اساسیترین چالشها در این صنعت است: «مساله افزایش قیمتها در فرایند تولید تولیدکنندگان را اذیت میکند و مانع فروش میشود. نوسانات قیمت واقعا آزاردهنده است. هیچ تضمینی وجود ندارد که فردا هم میتوانیم با قیمت امروز تولید کنیم یا نه. یعنی نمیدانیم بار را با چه قیمتی برای مشتری فاکتور کنیم که فردا متضرر نشویم. با این وضعیت، دیگر برای تولیدکنندگان داخلی انگیزه و علاقهای به فروش باقی نمیماند. علاوه بر این، در صادرات هم برگشت ارز برایمان سخت است. صرافها پول را به ما برمیگردانند و مشکلات ارزی بسیار آزاردهنده است. کارتهای بانکی ما قفل میشود و حتی بهتازگی شنیدهایم که ممکن است به جرم برنگرداندن ارز دولتی ما را زندانی کنند؛ در حالی که ما از طریق صرافهای غیرمجاز ریال را به کشور برمیگردانیم.»
مدیرعامل فرش رجال کرمانشاه در انتها، ساختن آیندهای روشن برای صنعت فرش ماشینی کشور را منوط به چارهاندیشی دولت برای تهیه مواد اولیه میداند: «اگر بنا باشد در آینده هم صنعت فرش ماشینی کشور با همین سختیها در رساندن مواد اولیه به تولیدکننده روبهرو باشد، بسیاری از شرکتها و کارخانجات از رده خارج میشوند و قادر به تولید نخواهند بود. بنابراین، دولت باید فکری به حال تامین مواد اولیه تولیدکنندهها کند.»
عزیز بکتاشی بکتاش، رئیس هیئت مدیره فرش افشار زرینه و ستاره افشار، یکی از شرکتکنندگان در این نمایشگاه بود که در پایان این رویداد با او گفتگویی داشتیم تا نظر وی را درباره وضعیت صنعت فرش کشور و همچنین، نحوه برگزاری نمایشگاه جویا شویم.
بکتاشی نمایشگاه امسال را بسیار بهتر از دورههای پیشین دانسته و از این که تاجران بیشتری در این دوره در نمایشگاه حضور داشتند رضایت دارد: «به نظر من، دستاندرکاران این دوره از نمایشگاه فرصت خوبی برای بازدید فراهم کرده بودند، بهویژه از این بابت که در این دوره تجار و بازرگانان داخلی و خارجی بیشتری حضور داشتند. جو و شرایط نمایشگاه نسبت به سالهای قبل خیلی متفاوت بود، پروتکلهای بهداشتی بسیار خوب رعایت شد و بهطور کلی نمایشگاه بسیار پربارتر از گذشته بود.»
رئیس هیئت مدیره فرش افشار زرینه و ستاره افشار از میزان تولید و صادرات در سال گذشته رضایت دارد و وضعیت کلی مجموعههایش را مطلوب و دائما در حال توسعه میبیند: «ما حدوداً 10 تا 12 محصول تولید میکنیم و به فروش میرسانیم. از این تعداد سال گذشته، 60درصد از تولیدات خود را به خارج از کشور صادر کردیم و تقریباً 10میلیارد تومان، صادرات داشتیم. به کشورهای بسیاری از جمله عراق، اقلیم کردستان، ترکیه، روسیه، قزاقستان، ارمنستان، آذربایجان، افغانستان، پاکستان، استرالیا، آلمان، کشورهای حوزه خلیج فارس و... فرش صادر میکنیم. در سال جاری هم همین روند را ادامه میدهیم. در مجموع، وضعیت مناسبی داریم، سه شیفته تولید میکنیم و در بخش فروش هم مشکلی نداریم.»
اما به زعم عزیز بکتاشی مشکلاتی بر سر راه صادرات فرش وجود دارد که رفع آنها میتواند منجر به توسعه هرچه بیشتر صنعت فرش ایران شود: «البته مشکلات همیشه هست و مدیر باید در مقابل آنها ایستادگی داشته و حلشان کند. اما مساله اصلی ما در حال حاضر رفع تعهدات ارزی است که در فرایند صادرات مشکلتراشی میکند. امیدوارم مسئولین بانکی و دولتی، تولیدکنندگان و صادرکنندگان واقعی را شناسایی کنند و به آنها باور داشته باشند تا مشکلات مربوط به رفع تعهد آسانتر حل شود و صادرات توسعه پیدا کند.»
با وجود تمامی مشکلات، بکتاشی آینده روشنی را پیش روی صنعت فرش ماشینی کشور میبیند: «من این صنعت را رو به توسعه میبینم و آینده روشنی را برای آن متصور هستم. همه ما تولیدکنندگان باید زنده و بهروز باشیم و خودمان را با شرایط روز صنعت فرش جهان وفق دهیم تا نمونه باشیم.»
او درباره چگونگی بهروز بودن در این صنعت به نوآوریها و تکنولوژیهای جدید در تولید اشاره میکند: «صنعت فرش متاثر از پیشرفت تکنولوژی بهسرعت در حال تغییر است. ما همواره سعی کردهایم در محصولاتمان از جهت طراحی، رنگآمیزی، تنوع نقشهها و... نوآور باشیم. در واقع، تلاش داریم متناسب با نوآوریهای روز دنیا عمل کنیم، گروه طراحی و فروش شرکت ما دائما در حال توسعه است و سعی داریم همیشه جدیدترین و بهروزترین مدلها در صنعت فرش ماشینی را، ارائه کنیم.»
مجید برازنده، رئیس اداره صمت کاشان؛ روند صادرات را پس از واکسیناسیون عمومی کرونا، رو به رشد دانست و با تمهیدات وزارت صمت قول رفع موانع از جاده تولید را به فعالان اقتصادی داد.
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت منطقه کاشان در بازدید از سیزدهمین دوره نمایشگاه فرش ماشینی بینالمللی تهران که با حضور 80 درصدی تولیدکنندگان کاشانی برگزار شد؛ در ارتباط با میزان صادرات در دو ساله اخیر با توجه به شرایط کرونا گفت: « شرایط کرونا مشکلاتی را در طی دو سال گذشته برای همهی کشورهای دنیا در حوزه صادرات وجود آورد. طبعاً صادرات فرش هم از این شرایط در امان نبود. اما از اوایل امسال و با شروع واکسیناسون عمومی و فروکش کردن نسبی موارد ابتلا به کرونا در کشورهای مختلف و مخصوصاً کشور ما، و رفع محدودیتهای صادرات؛ وضعیت بهتری نسبت به سال گذشته برای تجارت بینالملل رقم خورده و روندی افزایشی را طی کرده است. این مهم به همت تولیدکنندگان و صادرکنندگان ما در این حوزه است. من امیدوارم که این روند همچنان ادامه پیدا کرده و انشالله در آینده به روند مطلوبتری برسیم.»
او در ادامه افزود: «البته میزان صادرات همچنان به حد ایدهآل مدنظر ما نرسیده اما با تمهیداتی که در این خصوص اندیشیده شده و رفع تعهدهای ارزی که صورت گرفته و همچنین همکاری سازمان توسعه تجارت و گمرک، امیدواریم بتوانیم آینده روشنتری را برای صادرات رقم بزنیم.» همچنین مقرراتزدایی یکیدیگر از برنامههای دولت سیزدهم است که همچون همتایانش در سالهای گذشته، آن را در دستور کار خود قرار داده و دنبال میکند. برازنده در همین رابطه اضافه کرد: «دولت سیزدهم ضمن مقرراتزدایی در تلاش برای تسهیل شرایط تولید و صادرات محصولات است و امیدواریم که در آینده نزدیک، بخشنامههایی را که در مسیر صادرات خلل ایجاد میکنند، بهبود و اصلاح کنیم.»
برازنده آینده روشنی را درانتظار فرش ماشینی میداند: « فرش ماشینی در این سالها رشد خوبی داشته، مخصوصاً در تامین مواد اولیه و قطعات و به روزرسانی تکنولوژی بسیار خوب و پیشرفته عمل کرده است. البته جای پیشرفت زیادی نیز دارد ولی در حال حاضر میتوانیم بگوییم که وابستگی اصلی ما منهای تکنولوژی اصلی که تولید خارجی است، خیلی از قطعات و مواد مرتبط با تکنولوژی در داخل کشور تولید میشوند. از این رو ما امیدواریم که در آینده نزدیک به عنوان تولیدکننده اصلی تکنولوژی، شناخته شویم. در راستای تامین مواد اولیه نیز با توجه به جایگزینی بعضی از مواد به جای آکرولیک، استقبال خوبی از سوی مصرفکنندگان خارجی و داخلی از این محصولات شکل گرفته است. ما امیدواریم که تولید داخل، جایگزین محصولات وارداتی شود و مباحث صادراتی و عدم وابستگی به خارج از کشور در راستای تأمین مواد اولیه مدنظر قرار بگیرد و بتوانیم به عنوان قطب تولیدکننده منسوجات مخصوصاً فرش ماشینی به اقصاء نقاط جهان صادرات داشته باشیم.»
موسی آقایی، رئیس اتاق مشترک ایران و ازبکستان آقایی، در بازدید از سیزدهمین نمایشگاه بینالمللی فرش ماشینی، کفپوش و صنایع وابسته که 16 تا 19 آبان ماه در محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی تهران، برگزار شد از رشد تجارت بین ایران و ازبکستان، خبر داد و قول رفع موانع و تسهیل مسیر صادرات را به فعالان بازار، داد.
آقایی از رشد حجم مبادلات تجارتی بین ایران و ازبکستان در دوساله اخیر با وجود شیوع کرونا، خبر داد:
« مبادلات تجاری بین دو کشور ایران و ازبکستان طی شش ماهه اول سال 1400 در حدود 430 میلیون دلار بوده است. این رقم خود به تنهایی نشان دهنده افزایش حجم صادرات ما به ازبکستان نسبت به سال 97 با حجم صادرات ۳۸۰هزار دلاری است. در واقع به عکس اکثر کشورها، کرونا در تبادلات تجاری دو کشور، تاثیر چندانی نداشته و حتی به نوعی میتوان گفت که تبادلات در این دوران، افزایش پیدا کرده است.»
بانک صادرات، داوطلب رفع مشکل ارزآوری
ریاست اتاق مشترک ایران و ازبکستان از تلاش برای رفع مشکل ارزآوری صادرکنندگان ایرانی و و تسهیل شرایط صادرات برای طرفین؛ چنین گفت: «ما در صادرات به ازبکستان، با مشکل ارزآوری رو به رو هستیم. چون نه صرافی معتبری وجود دارد که با این کشور مراوده داشته باشد و نه سیستم بانکی که با ازبکستان در ارتباط باشد. همچنین این کشور هم سختگیریهای خاصی در مسائل ارزی، دارد. از طرفی نپذیرفتن fatf، مبادلات بانکی بینالمللی را ناممکن کرده و تحریمهای بینالمللی نیز، مشکلات زیادی را بر سر صادرکنندگان، آوار کرده است. البته که رفع برخی از این مشکلات، در اختیار مقامات عالی دوکشور است و اتاق مشترک ایران و ازبکستان و اتاق متناظر در تلاش برای پیگیر راه حلهای ممکن و ارائه پیشنهاد به دو دولت هستند.»
آقایی در ادامه یکی از راه حلهایی که اتاق مشترک ایران و ازبکستان، پیگیر آن است؛ تشریح کرد: « یکی از راهحلهای اتاقهای بازرگانی مشترک دو کشور در رابطه با رفع این مشکل توسل به شعبهای از بانک صادرات ما در این کشور، است. از آنجایی این بانک در ازبکستان فعالیت چندانی ندارد، به نظر میرسد که ما میتوانیم بسیاری از کالاهای خود را با ازبکستان، تنهاتر کنیم و بانک صادرات نیز میتواند در زمینه تبدیل ارز، به ما کمک کند. در حال حاضر نیز بانک صادرات، پیگیری این مسئله را انجام میدهد.»
رئیس اتاق بازرگانی ایران در بازدید از سیزدهمین دوره نمایشگاه بین المللی فرش ماشینی، کفپوش و صنایع وابسته؛ به آینده این صنعت، ابراز امیدواری کرد.
غلامحسین شافعی در گفتگویی کوتاه، به اتاق کاشان گفت: «این نمایشگاه، نشاندهنده دستیابی ایران به توسعه است و جای افتخار دارد که صنعت فرش ماشینی با کیفیت ایران در حدود استانداردهای جهانی، پیشرفت داشته است. خوشبختانه اکثر غرفه داران در بازار جهانی حضور و بازار رقابتی، حضور پررنگی دارند و موفق نیز هستند.»
رئیس اتاق بازرگانی ایران فرش را یکی از منابع درآمدی ارزی کشور دانست و اضافه کرد: « مهمترین مسئلهای که در الویت رسیدگی قرار دارد، رفع چالشهای تولیدکنندگان به خصوص در مورد تامین مواد اولیه این صنعت است. اگر مشکلات برطرف شود، این هنر و پشتکاری که از تولیدکنندگان و صادرکنندگان حاضر در این نمایشگاه، دیدیم میتواند آینده صنعت فرش ماشینی را درخشان رقم بزند.»
مهدی نوروزپور، مدیرعامل فرش جردن، یکی از تولیدکنندگان حاضر در نمایشگاه، در گفتوگویی کوتاه درباره سیزدهمین دوره این نمایشگاه و همچنین وضعیت کلی صنعت فرش ایران مسائلی را مطرح کرده است.
نوروزپور درباره نحوه برگزاری این دوره از نمایشگاه بینالمللی فرش ماشینی میگوید: «تیم اجرایی نمایشگاه امسال، که اتاق بازرگانی مسئولیتهای آن را به عهده گرفته، خوب بوده است. اما یکی از مشکلات این نمایشگاه فضای خیلی کم آن است. این در حالی است که ما و بسیاری از تولیدکنندگان دیگر درخواست فضای بزرگتر تا حدود 300 متر داشتیم اما فضای غرفههای فعلی در نهایت 170 متر است. بهتر بود این نمایشگاه در فضای بزرگتری برگزار میشد تا میتوانستیم نمونه کارهای بیشتری ارائه کنیم و همچنین، با مشتریهایمان تعامل بهتری داشته باشیم. در مجموع، این دوره از نمایشگاه، حتی با وجود شیوع کرونا، خیلی خوب بوده است. سال گذشته تعداد شرکتکنندگان و بازدیدکنندگان بسیار کم بود ولی امسال هم شرکتکنندهها و هم بازدیدکنندهها به نسبت دوره قبل حضور باشکوهی داشتند.»
تولید قربانی ناهماهنگی بین ارگانهای دولتی
مدیرعامل فرش جردن مشکلات فراوان در زمینه تولید را مهمترین ضعف در این حوزه دانسته که منجر به کاهش رغبت و تمایل تولیدکنندگان به تولید میشود: «تولید در کشور ما بسیار مشکل است. ما مشکلات بسیاری در این زمینه داریم که سالها است تکرار میشوند اما گوشی بدهکار این معضلات نبوده است. هرچند ما بهعنوان تولیدکننده سعی کردیم راه و روش دیگری در مواجهه با مشکلات در پیش بگیریم و تلاش کردیم با پیداکردن راهی برای دور زدن معضلات، مسیر خود را هموار کنیم اما هر دولتی که عوض میشود و تصمیماتی که در دولت گرفته میشود، قبل از همه تولیدکننده است که آسیب میبیند و در مسیر صادرات سنگاندازی میشود. تولیدکننده در قبال واردات، دست به صادرات نیز میزند؛ طبق قانون ما نباید در این زمینه مشکلی داشته باشیم اما یکی از معضلات اصلی ما رفع تعهد ارزی است که سه سال از ما انرژی و هزینه گرفت تا بالاخره سه ارگان بانک مرکزی، وزارت صمت و گمرک در این باره به توافق برسند. این سه ارگان تقریبا در هیچ وجهی با هم اشتراک ندارند و همین موضوع کار را برای تولیدکنندگان بسیار پیچیده میکند، چراکه این تناقضات هزینه زیادی به تولید کننده تحمیل میکند.»
ارزش افزودههای نجومی، قربانگاه کالاهای صادراتی
نوروزپور در میان مشکلات مختلف در زمینه تولید به مسائل مربوط به مالیات مرتبط با وزارت دارایی اشاره میکند: «وزارت دارایی برای صادراتی که ما انجام میدهیم باید 9 درصد ارزش افزوده در نظر بگیرد، اما با لحاظ نکردن آن خیلی راحت حتی صادرات ما را هم میسوزاند. این وزارتخانه، صادرات ما را فروش داخلی در نظر گرفته و عدد بالایی هم برای آن منظور میکند. در آخرین مراجعهای که به وزارت دارایی داشتم، به این نکته اشاره کردم که نرخی که از تولیدکننده گرفته میشود، بهناچار باید روی کالا کشیده شده و از مصرفکننده دریافت شود. در پاسخ گفتند که با این رویه موافق هستند! یعنی منِ تولیدکننده با حمایت دولت مسبب تورم میشوم. »
مجموع این شرایط باعث میشود تولیدکنندهها عمدتا رغبت به تولید نداشته باشند و به سمت بازارهای واسطهگری کشیده شوند. بنابراین، پولهایی که باید خرج تولید در کشور شود صرف واسطهگری میشود. هیچکس این بازار را مدیریت نمیکند و تصمیمات و واکنشهای مدیران و مسئولان بالادست نیز تا امروز نهتنها در جهت حمایت از تولید نبوده، بلکه به مانعتراشی در مسیر تولید انجامیده است.
کرونا، حجم تولید و صادرات فرش را کاهش داد
هرچند مدیرعامل فرش جردن از عملکرد یک سال اخیر خود رضایت دارد اما از کاهش حجم تولیدات و صادرات خود در دو سال اخیر نسبت به سالهای گذشته خبر میدهد: «در یک سال اخیر حجم تولید و صادرات ما خیلی خوب بوده، یعنی حدود 60 تا70 درصد از تولید ما صرف صادرات شده است. فکر میکنم تا به حال به 15، 16 صادرات داشتهایم. کشورهای حوزه خلیج فارس، ازبکستان، قزاقستان، ایتالیا و حتی به کشورهایی که امکان صادرات نداشتیم هم از طریق ترکیه محصولاتی را صادر کردهایم. با این حال در دو، سال اخیر خیلی دردسر داشتیم و حجم تولید و صادرات ما نسبت سالهای قبل خیلی پایین بوده است. برای مثال، حجم تولیدات ما در دو سال اخیر نسبت به سال 97 پایینتر بوده است. با این وجود، سعی کردهایم که کار و تولیداتمان را بهروز نگاه داریم.» نوآوری در تولیدات یکی از ضرورتهای حضور شرکتکنندگان در نمایشگاه بینالمللی کفپوشها، موکتها، فرشهای ماشینی و صنایع وابسته است. نوروزپور ارائه فرشهای ابزاردست به نمایشگاه با متریال خاص و بهروز را اقدام نوآورانه مجموعه فرش جردن معرفی میکند: «این فرشها با نخ مُدال شده و تمام پرداختها و ریشهکشیهای آن هنر دست فرشباف است. همچنین، فرشهایی داریم که با مخلوطی از مواد تشکیلدهنده مختلف مثل نخ مُدال، بامبو، ویسکوز، آکرولیک و... تولید شده که متناسب با کلکسیون و سلیقه روز دنیا هستند. با توجه به تغییر و تحولات هرروزه در صنعت فرش جهان، به نظرم این صنعت هنوز جای کار بسیاری دارد.»
رئیس اتاق نوپای بازرگانی مشترک ایران و لهستان درحاشیه بازدید از سیزدهمین نمایشگاه فرش ماشینی، از اقدامات متعددی جهت تسهیل صادرات به این کشور سخن گفت و صنعت فرش ماشینی ایران را که از کیفیت بسیار بالا و قیمتهای منطقی بهرهمند است را رقابتپذیر در سطح جهانی، توصیف کرد.
رحیم بنامولایی، رئیس اتاق مشترک ایران و لهستان در رابطه با میزان تجارت و صادرات بین ایران و لهستان در حوزه فرش؛ گفت: « سالهای گذشته فرش دستبافت به لهستان، صادر میشد و در بازار ورشو فرشهای دستبافت ایرانی و حتی تمبرهایی با طرح فرشهای دستبافت در دسترس است. اما در حوزه صادرات فرش ماشینی و سایر کالاها از طرف بخش خصوصی با عددی زیر ۱۰۰میلیون دلار و حدوداً بین 40 تا 50 میلیون دلار صادرات مواجهیم که میزان به هیچ عنوان رضایت بخش نیست. از این رو ماه آینده با هماهنگیهای صورت گرفته، هیئتی از لهستان به ایران خواهند آمد که امیدواریم بتوانیم با حضور انجمن نساجی کشور و اتاق بازرگانی کاشان، طی جلسهای راه مذاکرات را برای صادرات فرش ماشینی؛ باز کنیم. امیدواریم با این اقدامات بتوانیم بازار صادرات فرش ماشینی به لهستان را، توسعه دهیم.»
این مقام مسئول اتاق مشترک ایران و لهستان در خصوص حل مشکلات ارزی صادرکنندگان نیز، اینگونه توضیح داد: «با سفیر و دوستان حاضر در اتاق ملی لهستان گفتگوهایی صورت گرفته و همچنین سفارت ایران در ورشو، قول همکاریهای لازمه در این ارتباط را دادهاند. به علاوه ما تلاش کردیم که سیاست تهاتر و بارتل در بازار این کشور، رواج دهیم. از آنجایی که در حال حاضر عموماً ارز از پنجره کشورهای ثالث توسط صرافیها، جا به جا میشود؛ اتاق بازرگانی مشترک دو کشور برای رفع چالشهای ارزی اقدام به یافتن بانکهای درجه سه در لهستان کرده تا به این ترتیب بتواند به طور مستقیم اعتبارنامه تجارتهای بینالمللی(LC)؛ باز کند تا صادراتکنندگان و واردکنندگان بتوانند با صرافان معامله کنند.»
او ضمن ابراز خوشبینی نسبت به آینده صادرات و تجارت فرش ماشینی به لهستان، افزود: «از آنجایی که قیمتهای ما قابل رقابت با ترکیه است، قطعاً ما میتوانیم در این صنعت در سطوج جهانی، حرفی برای گفتن داشته باشیم و از درگاه کشور لهستان به بازار تمام کشورهای اروپایی؛ نفوذ کنیم. به اضافه دوستی دیرینه ما با لهستان از جنگ جهانی دوم و حضور بیش ۱۰۰ هزار پناهجوی لهستانی در اصفهان؛ منجر به شکلگیری ارتباطات خوبی بین ما و مردم این کشور شده است. همین خاطرات خوب مشترک سالهای گذشته، مسیر ما را برای توسعه و گسترش حوزهی توریسم و به تبع آن هموار کردن مسیر صادرات - طی تفاهمنامهای که هفته پیش به امضا رسید- ؛ هموار کرده است.»