از گلاب‌گیری سنتی تا فتح بازارهای جهانی
این صادرکننده پیشکسوت و مدیرعامل شرکت ایران گلاب که در پایتخت گل ایران، قمصر متولد شد؛ داستان شکل‌گیری نشان تجاری ربیع و نقش این کسب و کار در پا گرفتن صادرات صنعت گلاب در کشور را اینگونه روایت کرد: «در اوایل دهه بیست، پس از آن‌که گلاب‌گیری سنتی را از پدرم آموختم، برای تحصیل رشته مدیریت بازرگانی و صنعتی به مونیخ آلمان رفتم. در آن سال‌ها، ضمن تحصیل همزمان در کارخانه‌های تولیدی عطر مشغول به کار شدم. همان‌جا هم بود که تجربه‌های بسیاری کسب کردم. سپس ا به کویت رفتم و با تجار و باربران تهرانی در آن کشور، آشنا شدم. آن زمان در بازارهای کویت، گلاب‌هایی را دیدم که اصلاً در داخل ایران موجود نبود. بعد‌ها فهمیدم که گلاب‌های بازار کویت هرچه که بود چندان شباهتی به گلاب ما نداشت. در همین نقطه بود که اولین جرقه‌های راه‌اندازی یک کسب و کار برای ایران در زمینه گلاب، در من زده شد.»
او در ادامه روایتگری خاطراتش گفت که دیدن نحوه تولید و توزیع گلاب در کویت، سرآغاز فعالیت نشان تجاری ربیع در ایران شد و اضافه کرد: « وقتی به ایران آمدم، انباری در تهران کرایه کردیم. شبانهروز در آن مشغول شدیم تا به تولید روزی هزار کارتن گلاب رسیدیم. با اولین سرمایه خود که حدود 150 هزار تومان بود، محصولاتی که از کاشان می‌آمد را در تهران بسته‌بندی و توزیع کردیم و بدین‌ترتیب بستر صادرات تقریباً برای ما فراهم شد.»
گلاب ربیع اینجا، آنجا، همه‌جا
خالق نشان تجاری ربیع، اشاره کرد که پیش از انقلاب بود که توانستند به صادرات برسند و ادامه داد: «ما با اولین صادرات به کویت، توانستیم بازار آن کشور را به دست بگیریم زیرا کویتی‌ها تازه مزه گلاب واقعی را چشیدند. پس از آن در سال‌های 52 و 53، توانستیم سفارش‌های بازار مسقط، بحرین، عربستان و دبی را هم، تامین کنیم. با این پشتوانه، به مرور در زمانی بود که بازار بین‌المللی گلاب، وجود نداشت. بازارهای صادراتی خود را گسترش دادیم.»
این کارآفرین در خصوص قیمت گلاب کاشان در بازار جهانی در چنین شرایط خاصی ،توضیح داد: «با وجود اینکه قیمت محصول ما، 5 برابر رقیبانش بود اما ما به مشتریان خود می‌گفتیم که محصول را بگیرند و بفروشند و پس از فروش، مبلغ را تسویه کنند. اتخاذ این روش فروش، مشتریان ما را بیشتر و بیشتر کرد چون گلاب آن زمان در منطقه مصرف زیادی داشت و کیفیت خوب گلاب ربیع، مشتریان را راضی می‌کرد.»
هوشمندی راهب در آن سال‌ها، حجم سفارش‌های این نشان تجاری را تا جایی افزایش داد که از بحرین ماهی 90هزار کارتن گلاب درخواست داشتند. او اضافه کرد که: « پس از بحرین، سایر کشورهای منطقه مثل قطر نیز درخواست دادند. این وضعیت تا بعد از انقلاب ادامه یافت. در دوره ریاست جمهوری آیت الله هاشمی رفسنجانی به زوریخ رفتیم و سفارش 5 کانتینر گلاب و دریافت وجه سر ضرب گرفتیم. ما روز به روز کیفیت گلاب تولیدی خود را بالاتر بردیم و از آن طرف کاملا در منطقه جا افتادیم. همین هم شد که پای محصول ما به فروشگاه‌های زنجیره‌ای آمریکا نیز باز شد.
کسب‌وکارها از بازاریابی غفلت نکنند
از دید مدیرعامل ایران گلاب، در دهه 60 و 70 آنچه در ادامه فعالیت این شرکت موثر بود؛ حضور در نمایشگاه‌های بین المللی از صنایع غذایی گرفته تا بسته‌بندی و کشاورزی ... بود. او افزود: « ما در این دوره بود که توانستیم مکانی را در نیاسر گرفته و فعالیت خود را توسعه دهیم. حضور در نمایشگاه‌ها به ما کمک کرد که دیده شویم و ادامه مسیر پیشرفت ما را هموار کرد و ما همیشه در کنار بازارهایی مثل اروپا و ژاپن...، بازار های منطقی خودمان را حفظ کردیم و بازاریابی را همواره ادامه دادیم. به همین خاطر کسب و کارها همیشه باید بازاریابی را جدی بگیرند تا بتوانند پیشرفت را برای خود در هر شرایطی ممکن کنند.»
رنج تولید از نبود فرهنگ و قوانین حمایتی
او مشکل جدی تولید در کشور را سوای موانع دولتی، نبود فرهنگ رقابت سالم دانست و گفت: «نبود فرهنگ کار گروهی و رقابت سالم، یکی از اصلی‌ترین دلایل درجا زدن تولید است. اوضاع در کشور ما به نحوی است که چه هم صنف باشیم و چه نباشیم مدام آرزوی زمین خوردن یکدیگر را داریم و این برای تولید بی شک سم است. همچنین مسئله تقلید در فضایی که قانونی برای مقابله و حمایت از تولیدکننده وجود ندارد، برای تولیدکننده مسئله ساز است. ما بارها با مشکلاتی چون تقلید از طراحی محصولات خود رو به رو شدیم و با وجود شکایت، نتیجه چندان دندانگیر نبوده‌اند. چون ظاهراً قانون توانایی مقابله با این دست تقلید ها را ندارد. همچنین صنعت گلاب، اتحاد و تشکیلاتی ندارد که هر کس به نسبت بودجه خود، بازاریابی کند. اگر این اتفاق نیفتد، بازارهای ما از دست می‌رود و توسعه ناممکن می‌گردد. به علاوه کشاورزان ما قدرت تحقیق و امکانات لازم را برای رسیدن به صادرات و ارزیابی بازارهای جهانی را ندارند که ما باید این امکانات را برایشان فراهم کنیم. به علاوه ایجاد تشکیلاتی که میزان مصرف گل و گلاب مصرف کنندگان را مشخص کند، در کنار بازاریابی می‌تواند بستر رقابت سالم در داخل وخارج از کشور را برای فعالان این عرصه فراهم کند تا آن‌ها بتوانند محصولاتشان را با توجه به پیشرفت های روز دنیا، رقابت پذیر سازند.»
